Well, I know it's kind of late, I hope I didn't wake you
But what I've got to say can't wait, I know you'd understand
'Cause every time I tried to tell you, the words just came out wrong
So I'll have to say "I love you" in a song

Yeah, I know it's kind of strange, every time I'm near you
I just run out of things to say, I know you'd understand
'Cause every time I tried to tell you, the words just came out wrong
So I'll have to say "I love you" in a song

Woorden uit de song geschreven door de Amerikaanse zanger Jim Croce (foto midden) uit 1974:
'I'll have to say I love you in a song'. Hij zingt over het raadselachtige verschijnsel dat zich voordoet wanneer woorden op muziek worden gezet. Het lijkt dan soms dat woorden vleugels krijgen, dat clichés weer glans krijgen. Alsof er door de muziek ineens ruimte komt om uitdrukking te geven aan wat zich niet zomaar laat zeggen, om te zingen over waar eigenlijk geen woorden voor zijn.

Op de vleugels van een lied
In deze aflevering gaat Gerard Swüste op onderzoek naar: Wat doet muziek met woorden? En wat doet het dan met ons? Wat gebeurt er als we horen zingen? Wat gebeurt er met ons als we zelf zingen? Ervaren we iets van die ruimte die muziek aan de woorden kan geven? Als hij rond het jaar 1954 op het kerkkoor zit, repeteren ze op de zangzolder van de Gerarduskerk in Eindhoven het kerstrepertoire. Eerst alleen de sopranen en de alten die tweestemmig rond het woordje 'gloria' zingen. Dan komen daar de tenoren en de bassen bij en wordt alles helemaal anders. De 9-jarige Gerard krijgt het gevoel dat hij als alt als een engeltje door het luchtruim zweeft met dat aanhoudende 'gloria', terwijl de mannen op krachtige wijze de herders oproepen om zo snel mogelijk naar Bethlehem te gaan.

Tekst en muziek zijn één
Als hij tien jaar later gaat studeren, komt hij de Amsterdamse Studentenekklesia (foto onder) terecht. Hij wordt onmiddellijk gegrepen door de psalmen die nog maar net door Huub Oosterhuis vertaald en door Bernard Huijbers op muziek gezet zijn. Daar leert hij dat tekst en muziek hand in hand gaan. Dat Bernard Huijbers hartstochtelijk probeert om de tekst in de muziek te laten spreken. Het is voor Gerard een openbaring. Een van de eerste liederen die hij dan zingt is: Houd mij in leven, een parodie op Psalm 25. ‘Houd mij in leven, steeds weer zoeken mijn ogen naar U? Zijt Gij de God die komen zal of moeten we ander verwachten? Heer mij God, ik ben zeker van u’.

Een eigentijdse psalm
Rond 1984 schrijft de Canadese folksinger-songwriter Leonard Cohen zijn song Halleluja. Naar eigen zeggen heeft hij vijf jaar gedaan over het schrijven van deze song. Hij kwam tot bijna tachtig coupletten. Het begint met in herinnering te roepen het zingen van David en dat God dat gezang hoort en er plezier aan beleeft. En daarop volgt, zou je kunnen zeggen, een lawine van gebeurtenissen en gevoelens. Van pijn, vreugde, geloof, ongeloof. Hoe een mens heen en weer geslingerd kan worden. Dat kun je allemaal niet zeggen, maar je kunt het zingen. En je kunt het zingen met een 'halleluja'. Dat kun je parafraseren met: 'Zing voor de Levende, zing voor God. Zing het uit. Laat je leven een lied zijn, niet zozeer een verhaal dat verteld moet worden, maar een lied uit het hart dat je zingt, soms tegen de klippen op, maar met vaste stem en overtuiging. En het is mooi in deze song dat dit het lied is van één man, maar dat anderen op de achtergrond, soms zachtjes neuriënd, dan weer luid zingend zich laten meeslepen. Dit kun je niet zeggen. Dit is echt op de vleugels van een lied. En wie weet, als je het hoort, kun je even meevliegen'.

Yeah, I know it's kind of late, I hope I didn't wake you
But there's something that I just got to say, I know you'd understand
'Cause every time I tried to tell you, the words just came out wrong
So I'll have to say "I love you" in a song