In deze uitzending wordt u meegenomen naar de Westerkerk midden in de oude stad Amsterdam. Samen met de hoofdorganisten Simon C. Jansen en Jos van der Kooy uit de tweede helft van de vorige eeuw worden de karakteristieken van de twee orgels besproken en vergeleken met andere orgels in Nederlands.

Allereerst het fraaie Duyschot-hoofdorgel (foto rechts) dat is vernoemd naar de klassiek Hollandse orgelbouwer Johannes Duyschot en gebouwd op een klassieke zuilengalerij aan de westwand van de kerk. Het hangt er al sinds 1686; een echt barokorgel dus. Verder staat er het koororgel, een fraai orgel van Flentrop uit 1963 met hoofdwerk, borstwerk en pedaal. Beide orgels komen ruimschoots aan bod. Over die orgels is een flink boek verschenen met de nodige opnamen en Jos van der Kooy, die op het moment van verschijnen van het boek nog de hoofdorganist is, gaat een en ander demonstreren. Eerst muziek van Cornelis Pameijer, organist van de Oude Kerk aan het begin van de 20ste eeuw: een Lied voor de Vox Humana gespeeld op het hoofdorgel.

Het koororgel is genoemd naar de geliefde Westerkerkdominee H.A. Visser, die via de NCRV met zijn radioprogramma Onder de Hoogtezon ook landelijk bekend was. Dat is een orgel van Dirk Andries Flentrop dat hij in 1963 bouwde, een jaar nadat hij het orgel van de Vijverwegkerk in Bloemendaal had opgeleverd. De klank van die twee orgels is goed vergelijkbaar. Het werd vooral gebruikt in de door Ds. Visser en organist Simon C. Jansen begonnen cantatediensten. Hij wordt ook wel gekscherend 'Simon Cis' genoemd. Hij kende het koororgel als zijn broekzak en kon dus een mooie reeks afwisselende variaties spelen over het geliefde lied ‘God roept ons broeders tot de daad’. Jos van der Kooy demonstreert zelf de vele klankkleuren aan de hand van verschillende uitkomende stemmen, waarbij hij in die vergelijking ook het orgel van de Nieuwe Kerk in Haarlem betrekt, dat een andere stemming heeft.

Het orgel klinkt ook goed met een psalmzingende gemeente. Daar is het uiteindelijk oorspronkelijk vooral voor bedoeld. U hoort lofpsalm 149.

Al is het een barokorgel, ook wat meer romantische muziek komt er goed tot haar recht. Dat blijkt uit een NCRV radio-opname uit 1977, waarin Simon Jansen de bekende Fantasie over het Lutherlied ‘Een vaste burcht is onze God’ van Jan Zwart ten gehore brengt.

Ook 18e eeuwse muziek is goed te doen. Dat is te horen in een bewerking van psalm 100 door Jacob Potholt, destijds organist van de Oude Kerk van Amsterdam.

Iets heel anders: een boeiende vergelijking die Jos van der Kooij maakt tussen de klanken van het orgel in de Westerkerk en het Cavaíllé-Coll orgel van de Philharmonie in Haarlem. Hij komt er zelf over aan het woord.

En tenslotte kan het orgel ook heel anders klinken, zoals blijkt uit het stuk Intrada voor twee orgels over 'Erschienen ist der herrlich Tag, een compositie van Piet Kee (foto onder). Beide orgels worden tegelijk en afwisselend bespeeld. Achter het koororgel zit Olja Buco.