zondag 24 april 2022

Orgelpunt door Kees Schuurman

Vandaag weer een aflevering met allerlei orgelmuziek, orgels en organisten. En omdat het Pasen is als deze uitzending voor het eerst te horen is, laat ik een veelheid aan verschillende soorten paasmuziek, van intiem tot uitbundig horen. Pasen als mysterie, Pasen als groots opstandingsfeest, al die sferen zitten er hoorbaar in.

Allereerst Johann Sebastian Bach, Anfang und Ende aller Musik. Dan de Marche Triomphale van de Belgische Jacques-Nicolas Lemmens door Piet van Egmond (foto midden) op het voormalige Steinmeyerorgel van de Prinsessekerk in Amsterdam.
Vervolgens terug naar Bach met de ingetogen koraalfantasie ‘Christ lag in Todesbanden’. Hét paaslied is voor veel mensen ‘U zij de glorie’ op melodie van Georg Friedrich Händel. En dan heel wat anders: de Noorse componist Lindeman met Päskemorgen, paasmorgen. Van mysterieus naar uitbundig in 2 minuten.

Op Pasen wordt er in de dienst ook meestal een psalm gezongen en vaak is dat psalm 118 vers 11: De steen die door de tempelbouwers verachtelijk was een plaats ontzegd, werd tot verbazing der beschouwers ten hoeksteen door God zelf gelegd. Het is een wonder in onze ogen, we zien het maar doorgronden het niet. Een eigen bewerking door Cor van Dijk gespeeld in de Grote Kerk van Gorinchem.

Daarna: Ostermorgen, paasmorgen van de Deense componist Otto Malling. Terug naar de baroktijd met Gottfried August Homilius: een bewerking van ‘Christ lag in Todesbanden. Hetzelfde lied maar dan van Georg Böhm. Händel met zijn Messiah en Judas Maccabeus zijn natuurlijk mooie vindplaatsen voor melodieën voor opstandingsliederen. Christopher Dearnly speelt zijn ‘See the conquering Hero comes’ van Händel in de bewerking van de 19e eeuwer William Tomas Best. Harmonische Seelenlust van 18e eeuwer Georg Friedrich Kaufmann kent 2 paasliederen: Jesus Christus unser Heiland en Erschienen ist der herrliche Tag.

Dan nog weer even terug naar ‘U zij de glorie’. Een Capriccio van organist Frank Kaman, door hemzelf gespeeld op het Hinszorgel van de Martinikerk in Bolsward. Tenslotte nog één keer terug naar de baroktijd, waarin een veelheid aan componisten paasliedbewerkingen maakte. De bekende Johann Ludwig Krebs met drie bewerkingen van ‘Christ lag in Todesbanden’, een praeludium, en Choral en een Choral alio modo, gespeeld door John Kitchen op het orgel van Canongate Kirk in Edinburgh
Afgesloten wordt met nog één keer ‘U zij de glorie’, nu in een bewerking van organist Lennart Knops, gespeeld in de Grote Kerk van Maassluis.