Thema: Hommage aan Haite van der Schaaf

Als je onder orgelliefhebbers de naam van Haite van der Schaaf (foto midden) zou laten vallen, kan het aantal bevestigende reacties best eens hoog blijken te zijn. Hij is in de orgelwereld nog steeds een bekende en gewaardeerde naam. In 2016 overlijdt hij op 89-jarige leeftijd. Van der Schaaf wordt geboren in 1927 en gaat in de leer bij Jacob Bijster. Hij studeert aan het Amsterdams conservatorium, werkt o.a. aan het conservatorium van Hilversum en runt een bloeiende concertpraktijk. Hij treedt op in allerlei Europese landen tot Israël aan toe. Ook is hij zo’n 20 jaar een drijvende kracht achter de Orgeltochten in Noord-Holland. Hij wordt dan ook regelmatig gevraagd in programma’s van de NCRV en de EO te spelen.

Musicus en leraar
Haite van der Schaaf is aanvankelijk helemaal niet van plan om musicus te worden: hij wil eigenlijk bij de marine. In zijn jongensjaren volgt hij orgellessen bij Hessel de Vries, organist van de Muiderkerk in Amsterdam. Het is de theoloog en pedagoog professor Jan Waterink die hem aanraadt toch maar door te gaan met orgelspelen. In 1948 sluit hij zijn opleiding bij Jacob Bijster aan het Amsterdams Conservatorium af met het behalen van het einddiploma orgel (cum laude). Hij wordt leraar aan de muziekschool in Bussum en later aan de Verenigde Muzieklycea in Hilversum. Daarnaast heeft hij tal van privéleerlingen.

Internationale oriëntatie
Van der Schaaf concerteert in Nederland, Duitsland, Engeland, Polen en Zweden en onderscheidt zich daarbij door zijn repertoirekeuze. Zo is hij een van de eersten die in Amsterdam series orgelmuziek uit de Renaissance en de Barok presenteert: in 1954 op het transeptorgel van de Nieuwe Kerk en in 1955 op het Bätz-orgel (foto onder) van de Ronde Lutherse Kerk. In de Waalse Kerk kan hij zich in de zeventiger jaren zowel als docent als concertgever volledig ontplooien op het Chr. Müllerorgel uit 1734. Voor de NCRV en de AVRO redigeert hij radioseries waaraan bekende organisten meewerken. Al vanaf de jaren zestig houdt hij zich in het bijzonder bezig met orgelmuziek uit Polen. Hij geeft er regelmatig concerten. In 1992 bespeelt Van der Schaaf voor de EO-radio een aantal orgels in Polen, waarvan een gedeelte later op cd verschijnt.

In Memoriam
De weduwe van Van der Schaaf, zangeres Annelies van der Schaaf-Bos, gaat na Haites dood eens in haar archieven kijken en komt tot haar verrassing zoveel fraaie opnamen tegen dat ze besluit een dubbel-cd uit te brengen als hommage aan haar man. Deze aflevering is dus een eerbetoon aan Haite van der Schaaf, met af en toe ook zang van zijn vrouw. Een afwisselende aflevering, want Van der Schaaf was van vele markten thuis. Dat wordt nog eens versterkt doordat er ook veel verschillende orgels klinken en bovendien komen allerlei tijdsperioden en bijbehorende componisten aan bod: van de vroege Renaissance tot aan onze tijd. Zo zijn er bijvoorbeeld psalmbewerkingen uit de Renaissance te horen van Hendrick Speuy, Constantijn Huygens en
Anthoni van Noordt. Ook minder bekende componisten hadden zijn aandacht. Zoals bijvoorbeeld de Boheemse barokcomponist Josef Seger, waarvan hij een Fuga speelt. De 20e eeuw komt ook ruimschoots aan bod met een o.a. bijbels lied van Antonín Dvořák, een Suite Baroque van Jean Langlais, een psalm van Anthon van der Horst, een Allegro van Cor Kee en een fantasie over het De profundis van Johan Koers, een leerling van hem.

De dubbel-cd waar de hele aflevering van Orgelpunt over gaat, is alleen te bestellen via het e-mailadres: h.schaaf66@upcmail.nl , ten name van Annelies van der Schaaf.